همه ما دوست داریم در کوتاه ترین و آسان ترین راه، به موفقیت های بزرگی در زندگی برسیم و هر آن چه دیگران دارند بلکه فزون تر از ایشان را در امور دنیوی و اخروی و نیز مادی و معنوی به دست آوریم و خوشبختی را در دنیا و آخرت به آغوش کشیم. از این رو نخستین و اصلی ترین پرسش ما از خود و بزرگان، بیان این راه کوتاه و آسان است.
انسان ها در هر مقام و منزلتی باشند، گرفتار دنیا و خطرات آن هستند؛ زیرا گذر هر انسانی به دنیاست و می بایست از دروازه چنین دوزخی با هزاران فتنه و آتش کوره ای که سره را از ناسره جدا می سازد، بگذرد و خود را به عافیت آخرت برساند. بسیاری در همین دوزخ دنیا، گرفتار می شوند و در آتش فتنه ها می سوزند و آهن و زر ایشان از سنگ سیاه بدبختی جدا نمی شود و قابلیت رشد و بالندگی را نمی یابند. چه بسیارند کسانی که در فتنه های شش گانه دنیا گرفتار محبت دنیا، ریاست، خوراک، زن، خواب و آسایش شدند (وسایل الشیعه، حر عاملی، ج11، ص 269) و از بندگی خداوند سرباز زده و بنده این شش شدند.
تنها شماری اندک را می توان یافت که از این شیشه فریب شش گانه گذشتند و با همه بهره مندی و بهره گیری از آن ها، در دامش گرفتار نشدند و بهره بردند و گریختند. پس در دارایی و نداری از خدا پروا نمودند؛ در خشنودی و خشم، سخن راست گفتند؛ و در گشایش و تنگدستی میانه رو بودند؛ و با دوست و دشمن، برابری و عدالت نمودند؛ و در حال شادابی و ناخوشی، از کار دست نشستند؛ و در حال سختی و آسایش از خدا خشنود بودند (بحارالانوار، ج77، ص 236)؛ زیرا جز خدا ندیدند و جز خدا نخواستند. از این رو در برابر خداوند دل هایشان می لرزید و در پی دانش سودمند بوده و تنها برای خدا گریستند و تنها از خدا خواستند و دست هایشان را به نیایش بلند کردند و بر او نماز گذاشتند. (تفسیر ابوالفتوح رازی، ج1، ص 11)
ایشان کسانی بودند که آسایش راستین را در بهشت، دانش را در گرسنگی، عزت و سربلندی را در بیداری شبانه و راز با یکتا و یگانه، بزرگی را در فروتنی، پذیرش خداوندی را در خوراک پاک و بی نیازی را در قناعت جستند.(الاثنا عشریه، 337)
فتنه های 6 گانه دنیا
